نقاشی سیاه قلم واژه ای است که در میان عوام رواج داشته و منظور از آن استفاده از ذغال و مداد کنته در کشیدن طرح و مخصوصا طراحی چهره می باشد. اینکه این واژه از کی و چگونه ترویج شده و تاریخچه دقیق آن چیست، اطلاعات موثق و کاملی را هنوز نیافته ایم. اما بطور حتم و یقین آموزشهای غیر اصولی و غیر حرفه ای سالهای اخیر، در گسترش و توسعه استعمال غیر کارشناسانه این واژه نقش موثری ایفا کرده است.
در قدیم “ذغال مِل” شیوه ای از طراحی با ترکیب مِل و ذغال و با استفاده از قلم مو و بروی بوم بوده است که عمدتا توسط بعضی از شاگردان استاد کمال الملک استفاده می شده است.
شاید بتوان گفت که واژه سیاه قلم از آن دوره باب شده است. به هر حال آنچه مسلم است، امروزه، کشیدن طرح با ذغال و ر، که معنای سیاه قلم تصور می گردد، جزو هنر طراحی محسوب شده و در آموزشهای آکادمیک و سیستماتیک دانشگاهی، تعریفی برای واژه سیاه قلم وجود ندارد.
مداد، ذغال، مداد کنته، آب مرکب، قلم فلزی و …، همه از وسایل طراحی محسوب می گردند و هنری که حاصل استفاده از آنهاست، “هنر طراحی” نام دارد.
تمام وسایل و متریالهایی که در آنها، تُنهای تاریک روشن با کم و زیاد شدن قشر و ضخامت اثر ابزار برروی زمینه بدست میاید و سفیدی و یا رنگ زمینه در تُنهای مورد استفاده نقش ایفا کند، طراحی نام گذاری می گردد.
طراحی سیاه قلم وسایل مورد نیاز:
۱) مقوای اشتنباخ
۲) مداد کنته (از جنس خوب مثلا فابرکاستل)
۳) محو کن
۴) پودر کف در یا
۵) طرح مناسب برای کشیدن می شه گفت اصلی ترین وسایل سیاه قلم اینها هستن خورده ریز هم داره مثل: تخته شاسی، کاتر، پاکن و ..
ذغال مِل شیوه ای از طراحی با ترکیب مِل و ذغال و با استفاده از قلم مو و بروی بوم بوده است
سبک های معروف نقاشی سیاه قلم
نقاشی سیاه قلم از ذغال و مداد کنته در کشیدن طرح و مخصوصا طراحی چهره است
قبل از شروع به کار ، توضیح کوتاهی دربارهسیاه قلم و نحوه انجام این تمرینات بدیم :
بطور کلی به هر نوع تاثیر گذاری مداد سیاه و یا ذغال (مثل مداد معمولی B2 گرافیتی و پودرذغال) بر روی کاغذ به همراه سایه ها می توان سیاه قلم گفت ، هنرمندان هریک بنا به سلیقه شخصی ، تجربیات و آموخته ها برای به تصویر کشیدن موضوع مورد نظر از ابزار خاصی استفاده می کنند !شما می توانید با
با ابزار گوناگون سیاه قلم در بخش لوازم مورد نیاز سیاه قلم ، آشنایی پیدا کنید ! اما در این مقاله فقط از مداد سیاه HB – B2 – B6 استفاده شده .
ابزار و تکنیک های سیاه قلم در طول تاریخ و به مرور زمان تا حدی پیشرفت کرده است که امروزه نقاشی کردن برای هر هنرجو و یا شخص هنردوستی کار راحتی شده و تنها با چند ماه تمرین می توان به سطح جذابی از هنر نقاشی رسید !
برای کشیدن هر یک از اجزا چهره که در این مقاله آمده است ، اگر در سطح مبتدی و یا متوسط هستید حداقل 1 تا 3 ساعت زمان بگزارید ! این زمان برای افراد مبتدی برای هر یک از اجزا چشم ، بینی ، لب و گوش حداقل 3 ساعت الزامیست ، این زمان به شما کمک میکند تا دید خود را در نقاشی سیاه قلم تقویت کنید ، تا حدی که در آینده به 30 دقیقه هم برسید !
و برای تمام تمرینات این وبسایت حتما حدودا هر 5 دقیقه یکبار از فاصله یک و نیم متری به طرح خود نگاه کنید و اشتباهات آن را با دقت بررسی کنید .
مرحله 1 طراحی چشم :
در این مرحله خطوط بیرونی لثه چشم ، ابرو و خطوط چین خوردگی پلک بالا و پایین را با دقت و به صورت ساده و با خطوط نسبتا صاف و سریع ترسیم می کنیم . برای تشخیص بهتر می تونید بعد از اینکه طراحی رو انجام دادید از یک خطکش برای اتمینان اط صحت فاصله ها و فرم کلی استفاده کنید .
مرحله 2 :
جزئیات طراحی را اضافه کرده ، به زخامت لثه چشم دقت کنید (اگر نام اجزاء چشم را نمی دانید به مقاله طراحی چشم استاندارد مراجعه کنید) ، به فاصله بین خطوط ، زاویه و فاصله هر خط نسبت به دیگری و توجه کنید .
مرحله 3 سایه چشم :
محل سایه های اصلی را به صورت ساده مشخص کنید .
مرحله 4 :
سایه ها را کمی تکمیل تر کنید ، توجه کنید که لثه بالا تیره تر از لثه پایین و قسمت بالایی عنبیه تیره هاز قسمت پایین و سمت راست آن است .
مرحله 5 :
سایه ها را با محوکن و قلموی مناسب سیاه قلم که در مقاله ابزار مورد نیاز سیاه قلم مارک مناسب آن توضیح داده شده محو کنید و به تیرگی های طرح اضافه کنید .